بواسیر در بارداری و درمان های غیر جراحی آن
در بارداری
بانوان در حاملگی به دلایل گوناگون بیشتر مستعد ابتلا به بواسیر (هموروئید) و همچنین اتساع سیاهرگهای پا و حتی فرج هستند. رحم در حال بزرگ شدن به سیاهرگهای لگن و بزرگ سیاهرگ زیرین یعنی سیاهرگ بزرگی فشار میآورد که در سمت راست بدن واقع است و خون پایین تنه را دریافت میکند و به قلب میرساند. در نتیجهی این فرایند، بازگشت خون از نیمه راست پایین تنه آهسته میشود و فشار روی سیاهرگهای زیر رحم افزایش مییابد و به تورم یا اتساع بیشتر آنها میانجامد.
یبوست، دیگر مشکل رایج در حاملگی است که منجر به بروز بواسیر یا تشدید آن میشود، چون حرکت سخت و دشوار روده یا اجابت مزاج مشکل، باعث کشیدگی و افزایش فشار یعنی علت اصلی هموروئید میشود. هموروئید در دوران بارداری، به ویژه در سه ماه آخر، درصد شیوع بالایی دارد. برخی بانوان باردار نخستین بار در طول این دوران به این عارضه مبتلا میشوند؛ اما عدهای دیگر که پیش از این دچار بواسیر شدهاند، به احتمال زیاد در طول این نه ماه نیز بار دیگر این مشکل را تجربه خواهند کرد. ضمناً بواسیر گاهی اوقات هنگام زور زدن در زایمان نیز ایجاد میشود و یکی از عارضههای رایج و زود هنگام بعد از زایمان به شمار میرود. هموروئید در بارداری در اکثر موارد اندکی پس از زایمان شروع به بهبود یافتن میکند و نیاز به درمان بواسیر جدی ندارد، به ویژه اگر بیمار نکتههای لازم جهت پیشگیری از یبوست را رعایت کند.
درمانهای بدون جراحی
پزشک عمومی بیمار را در صورت بیتأثیر بودن مصرف داروها و تغییر در رژیم غذایی به متخصص معرفی میکند تا وی ابتلا به بواسیر را تأیید کند و درمان مناسب را پیشنهاد دهد. چنانچه بواسیر بالای خط دندانه ایجاد شده باشد، درمان بدون جراحی مانند بستن با نوار زخمبندی و اسکلروتراپی توصیه میشود.
بستن با نوار
یکی از روش های درمان بواسیر بستن با نوار عملی است که در آن، نوار لاستیکی بسیار محکمی اطراف ریشه آن بسته میشود تا خونرسانی به آن متوقف شود و در نتیجه هموروئید پس از حدود یک هفته میافتد. نوار بستن عمل سرپایی و بدون نیاز به بیحسی انجام میشود و اکثر بیماران روز بعد فعالیتهای طبیعی خود را از سر میگیرند. بیمار گاهی یک روز یا بیشتر از درد یا ناراحتی ملایمی رنج میبرد که معمولاً با مصرف مسکنهای معمول یا در صورت لزوم، مسکنهای قویتر تجویز شده توسط پزشک عمومی تسکین مییابد.
گاهی خود بیمار متوجه افتادن بواسیر نمیشود چون معمولاً آنها هنگام اجابت مزاج جدا میشوند. ترشح مخاط ظرف یک هفته پس از عمل معمولاً به معنای افتادن بواسیر است. بیمار بلافاصله پس از عمل هنگام اجابت مزاج با خون روی دستمال توالت مواجه میشود که طبیعی است، البته میزان این خونریزی نباید زیاد باشد. در صورت دفع خون زیاد قرمز روشن یا لختههای خونی (تودههای خون) باید بیدرنگ به نزدیکترین مرکز فوریتهای پزشکی مراجعه شود. زخمها (جراحتهای باز) گاهی در محل بستن نوار برای درمان هموروئید ایجاد میشوند که معمولاً بدون هیچ درمان خاصی به خودی خود التیام مییابند.
تزریقها (اسکلروتراپی)
گاهی به جای بستن نوار از روش درمان بواسیر موسوم به اسکلروتراپی استفاده میشود. در طول اسکلروتراپی، محلولی شیمیایی درون رگهای خونی مقعد تزریق میشود تا با بیحس کردن پایانههای عصبی محل تزریق، درد را تسکین دهد. به علاوه این تزریق بافت هموروئید را به گونهای سفت میکند که اسکار (جای زخم) ایجاد میشود. بواسیر پس از گذشت حدود ۴ تا ۶ هفته کوچک یا جمع میشود.
بیمار پس از تزریق نباید طی ساعات باقیماندهی روز ورزشهای سنگین انجام دهد. بروز درد ملایم و خونریزی اندک طبیعی است و موردی برای نگرانی وجود ندارد. بیمار میتواند فعالیتهای معمول خود، از جمله وظایف شغلی، را از فردای روز تزریق از سر بگیرد.
درمان با لیزر
گاهی اوقات درمان بواسیر با لیزر صورت می پذیرد. در طول این فرایند درمانی، با استفاده از وسیله مخصوصی که نور لیزر از آن ساطع میشود بافت هموروئید سوزانده میشود و خونرسانی آن قطع میگردد. عمل مشابهی را میتوان با بهرهگیری از جریان برق به جای نور لیزر برای درمان هموروئید انجام داد که از آن با اصطلاح برقدرمانی یاد میشود.